‘Elk volk wil zich gerespecteerd voelen’

Bon dia, Amics!

Lieve mensen. Tot mijn spijt spreek ik geen Catalaans. Ik hoop dat van jullie toch mijn Nederlands een beetje kunnen volgen.

Dankzij vriendschap met een groep Catalaanse muzikanten uit de Pyreneeën voel ik me sinds een jaar sterk betrokken bij het Catalaanse streven naar onafhankelijkheid. Het is een eenzame betrokkenheid, want mijn landgenoten begrijpen het niet.
Wat zou je er dan van vinden als Friesland ook onafhankelijk zou willen worden?, is een vraag die dan vaak op me wordt afgevuurd.
Wel. Ik zou dat erg jammer vinden, maar ik geloof dat de meeste Friezen daar niet zo mee bezig zijn. Dat zou waarschijnlijk wel anders zijn als de Nederlandse overheid met de Friezen zo zou omgaan als de Spaanse overheid met de Catalanen doet. Want dat lijkt voor mij een van de oorzaken: het gebrek aan respect van het Spaanse regime voor de Catalanen.

In Nederland heerst dus weinig begrip. Dat is opmerkelijk. Juist Nederland, dat 80 jaar strijd met Spanje moeten leveren voor haar eigen weg. Een strijd die Nederland heeft gewonnen.

Ook Catalonië strijdt al langer tegen een Spaanse bezetting: al eeuwen, maar zonder succes. Dat was en is veel lastiger dan dat het voor Nederland was: Spanje is de grote naaste buur.

Maar stel dat Nederland nog steeds Spaans was geweest. Zouden de Nederlanders zich dan nu Spanjaarden hebben gevoeld? Onzinnig, natuurlijk niet!
Toch is de situatie van de Catalanen hiermee te vergelijken. Catalanen zijn door de eeuwen nog steeds Catalanen gebleven en de meeste Catalanen voelen zich geen Spanjaard; eerder voelen zij zich nog Europeaan, maar geen Spanjaard. Dat wil niet zeggen dat ze een hekel hebben aan Spanjaarden, maar ze zijn gewoon geen Spanjaarden.

Elk volk wil zich gerespecteerd voelen. Als dat niet gebeurt en een volk - zoals het Catalaanse - zich onderdrukt voelt, groeit het verlangen naar respect en dat verlangen uit zich doorgaans in een verlangen naar onafhankelijkheid. En zo ook nu, nu er een rechtse regering aan de macht is in Spanje met Franquistische trekken, die maling heeft aan de Catalaanse identiteit.

De Europese gemeenschap schijnt van dit verlangen naar onafhankelijkheid niets te begrijpen. De EU streeft naar een Europa zonder grenzen en voelt niets voor een regio die nieuwe grenzen lijkt te willen opwerpen door een onafhankelijke staat te worden. Zij negeert Catalonië totaal.

Toch begreep ook ik aanvankelijk helemaal niets van het Catalaanse verlangen naar onafhankelijkheid. Totdat ik heb gemerkt dat alle Catalanen die ik sprak voor onafhankelijkheid zijn - jong en oud. En dat geldt ook voor mensen uit Nederland die getrouwd zijn met Catalanen en voor mensen die uit die gemengde huwelijken zijn voort gekomen.
Het verlangen naar die onafhankelijkheid zit heel diep. Ondanks dat ik het niet eens was over die onafhankelijkheid, ben ik toch altijd door mijn opponenten met respect behandeld. I want to tell you it was a very interesting and funny time! was een mailtje van een groep Catalaanse jongeren waarmee ik een stevige discussie had gevoerd.

Via Facebook heb ik inmiddels ook contact met Catalanen in Nederland. Ik stelde voor om met hen op 1 oktober naar de Catalaanse tv te gaan kijken hoe het referendum zou aflopen en ik stelde mij daar iets bij voor, zoals bij ons de verkiezingen verlopen.
Dat ging dus heel anders. Ik heb het brute en botte, zinloze optreden van de Spaanse militaire politie gezien, de Guardia Civil tegen vreedzame burgers. Ik heb pleinen vol Catalanen gezien, zingend, musicerend. En ik zag Spanjaarden in Madrid demonstrerend tegen Catalonië, begeleid door marsen en liederen uit de Franco-periode.

En toen schoten de beelden uit de jaren ’90 door me heen hoe de Baltische staten vochten voor hun onafhankelijkheid. En ook op weinig begrip stuitten: Nederland was een van de laatste landen die ze erkenden. Maar niemand in Europa twijfelt nu nog aan hun recht op onafhankelijkheid.

En toen dacht ik: als die Baltische staten - ook eeuwenlang onderdrukt en bijna nooit onafhankelijk geweest - als die staten zijn erkend door Europa, waarom Catalonië dan niet?

Europa lijkt weinig te hebben geleerd. Dat de EU moeite heeft met de wens van de Catalanen, kan ik ergens wel begrijpen, maar dat ze zich volkomen afzijdig van een kwestie waarbij een staat geen enkel respect toont voor de wens van een deel van haar inwoners en geweld tegen hen gebruikt. Alsof Catalonië gewoon niet bestaat voor de EU.
Waarom op scherp tegen Hongarije en Polen, maar niet bij Spanje? Spanje dat als enige land in Europa politici gevangenen heeft gezet? Is dat niet heel erg beschamend voor de EU, die nota bene ooit de Nobelprijs voor de vrede mocht ontvangen?

En is het niet kwalijk dat Catalanen hier vaak voor nationalistisch en xenofoob door gaan? Bij ‘nationalistisch’ denk ik aan rechts en zo heb ik de Catalanen absoluut niet ervaren. En xenofoob? De Catalanen zijn de enige europeanen geweest die hebben gedemonstreerd voor het toelaten van meer vluchtelingen!

Wat nu te doen? Ik weet het niet. No ho sé. Wel weet ik dat er nog een hele lange weg is te gaan. Maar ik troost me met het thema van het bekende verzetslied l’Estaca: als je maar lang genoeg blijft trekken aan een staak, gaat die uiteindelijk toch wel om.

Dus mensen, blijf demonstreren, blijf muziek maken op pleinen, want en - si us plau - blijf geweldloos, blijf vreedzaam! Dat is jullie kracht. De kracht die uiteindelijk zal winnen.
 

Leve Catalonië / Visca Catalunya!