En hoe dit lastig viel op te lossen
door een laaggeletterde lokettiste

Verdacht van kinderbijslagfraude

• ‘Ons’ Stadsdeelkantoor Segbroek, waarvan de functie inmiddels door bezuinigingen hardgrondig is ingekrompen.

De laatste tijd is de vermeende fraude van de kinderopvangtoeslag in het nieuws. En ook hoe er wordt gevroet in het privéleven van mensen met een uitkering. Zelfs wij - een braaf burgerechtpaar met kind - zijn daar ooit mee geconfronteerd.

et is 2008. We zijn verhuisd in de Haagse Bomenbuurt naar een huis met twee voordeuren. Een relict uit de tijd dat de voorkamer een bakkerswinkel was. Op de vroegere winkeldeur, die leidt naar mijn werkruimte, prijkt huisnummer 61. Bij de voordeur naar ons woongedeelte duidt een bordje nummer 61 ^A aan. Dat is het nummer waar we ons bij de gemeente inschrijven.

Plotseling ontdekt mijn vrouw dat ze geen kinderbijslag meer ontvangt. Wel een brief. Daar staat in dat de uitkering is gestopt vanwege een onderzoek. Voor meer informatie moeten wij ons melden bij het gemeenteloket. Die informatie moeten wij dan weer doorgeven aan de Sociale Verzekerings Bank: het telefoonnummer staat onderaan de brief. Dan zou het uiteindelijk weer goed moeten komen.

Hoofddoek

Wij gaan naar ons stadsdeelkantoor. Achter het loket een dame met een hoofddoek. Ze spreekt perfect Nederlands. Ik leg haar de situatie uit en overhandig de brief. Wel, zegt de medewerkster, om die informatie te krijgen moet u het nummer onderin de brief bellen. Wij kunnen u niet helpen.
Nee, riposteer ik, dat nummer moeten wij juist bellen als we de informatie van u hebben gekregen. Het mag niet baten: de dame blijft bij hoog en laag beweren dat ze ons niet kan helpen.
In zo’n situatie kun je je er dan maar bij neerleggen en de kinderbijslaguitkering maar laten voor wat die is, maar die uitkering is een recht, waar we graag gebruik van willen blijven maken. Bovendien wil ik wel weten wat voor een onderzoek er gaande is. We hadden al een vrouw van de gemeente aan de deur die wilde kijken wat we achter de deur van nummer 61 ^A aan het uitspoken zijn, maar trof daar niets heimelijks aan.
Omdat de vrouw stug volhoudt dat ze ons niet kan helpen, begin ik me ontzettend kwaad te maken. Zo kwaad, dat mijn vrouw verschrikt achteruit deinst en een beveiliger met verende tred komt aanlopen. Het sein om het op te geven en af te druipen.

• Ons huisnummer blijkt de boodsdoener.

Het huisnummer

Gelukkig heb ik een journalistieke achtergrond en weet ik ook andere kanalen om aan de informatie te komen. Via enkele telefoontjes met andere gemeentebeambten worden we uiteindelijk toch uit de brand geholpen. Het blijkt dat ons huisnummer 61 ^A helemaal niet bekend is bij de overheid: het is nooit geregistreerd en door eerdere bewoners alleen maar aangebracht om bezoek naar de juiste voordeur te leiden. We schrijven ons opnieuw in, maar nu op nummer 61 en het probleem is van de baan.

Analfabeet

Achteraf zijn er maar twee mogelijkheden waarom de dame achter het loket ons niet wilde helpen. Dat ze ons niet van dienst wilde zijn omdat mijn gezicht haar niet aanstond, zal ik gemakshalve maar uitvlakken. Dan blijft er nog maar één mogelijkheid over: ze kon weliswaar voldoende Nederlands spreken, maar ze kon het niet (voldoende) lezen. Ze was dus (geheel of deels) analfabeet. Alleen het telefoonnummer was voor haar begrijpelijk en daar verwees ze dan ook naar door.

Nu ben ik taalkundig ervaren genoeg om toch te achterhalen wat er loos was, maar hoe zou het zijn met mensen die zich minder goed kunnen uitdrukken en blind zouden zijn gevaren op het advies van deze medewerkster? Die zouden zich waarschijnlijk van het kastje naar de muur hebben laten sturen. En juist nieuwe Nederlanders die de taal nog niet genoeg machtig zijn zouden dan de dupe zijn worden.
Dat de gemeente graag ‘diversiteit’ nastreeft met haar personeelskeuze hoeft niet verkeerd te zijn, maar mensen op hun afkomst aannemen zonder dat ze voor de functie capabel zijn, kan dan averechts uitpakken. En in dit geval dan juist voor diegenen men graag vertrouwd wil maken hun nieuwe samenleving.

© Eduard Bekker
• Niets op deze site waarvan de rechten bij mij berusten mag worden overgenomen zonder mijn toestemming.